به نقل از «شبستان»

رابطه نظریه مقاومت با فرهنگ بومی «اصلاح‌گری» است

تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۵۴۴۰۱

حسین میرچراغ‌خانی گفت: رابطه نظریه مقاومت با فرهنگ بومی، رابطه اصلاح‌گری است. این نظریه می‌تواند برای یک فرد غیرمسلمان هم نجات‌بخش باشد.

به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از ستاد خبری سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نشست نقد کتاب «تبیین نظریه مقاومت مبتنی بر اندیشه امامین انقلاب اسلامی» نوشته حجت‌الاسلام حسین میرچراغ‌خانی یکشنبه ۲۴ اردیبهشت، روح الله قادری و نویسنده کتاب در سالن گوشه نقد نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

در ابتدای این نشست حسین میرچراغ‌خانی به محتوا و بخش‌های مختلف کتاب خود پرداخت و گفت: نظریه مقاومت پارامترهای متفاوتی دارد. برای اینکه چهارچوب کار خود را مشخص کنیم، از روش‌شناسی بنیادین دکتر پارسانیا استفاده کردیم. وقتی از یک نظریه صحبت می‌کنیم باید مبانی یک نظریه را تبیین کنیم، چراکه باید یقین روانشناختی و منطقی نظریه را از طریق آن بررسی کنیم. یعنی بببینم نظریات براساس کدام بدیهیات اجتماعی تبیین شده است. 

وی افزود: در این کتاب به تبیین مبانی بدیهی نظریه مقاومت پرداخته‌ام. با ذکر مثالی می‌توان این امر را بهتر توضیح داد. در مسئله سازش با آمریکا چون جامعه به این نتیجه رسیده که آمریکا یک قدرت بزرگ است، بنابراین نباید با او سرشاخ شد.

مبنای علمی نظریه مقاومت 
میرچراغ‌خانی اضافه کرد: من مبنای علمی نظریه را در مبانی خرد مقاومت مطرح کردم و به بیان علم پشتیبان آن پرداختم. در ادامه روش‌شناسی بنیادین نظریه مطرح کردم تا ببینم مبدعان نظریه چگونه گزاره‌های علمی را تحلیل و تفسیر می‌کنند. بعد از این، رویکردهای مقاومت را مطرح کردم و به این نتیجه رسیدم که امامین انقلاب بین مقاومت کنشی و واکنشی، مقاومت واکنشی را قبول دارند. 

وی در ادامه به توضیح مفاهیم اصلی نظریه مقاومت پرداخت و ادامه داد: صورت‌بندی نظریه مقاومت در توضیح ساختار، مفاهیم و عناصر آن را مشخص می‌شود. در نظریه مقاومت مفهوم امت، ارزش، راه و پویایی، استقامت و کرامت از مفاهیم عملیاتی و ارزشی هستند. در مفهوم امت بحث تجمیع قدرت مطرح می‌شود. به عبارتی هیچ‌گاه در نظریه مقاومت، قدرت، تجزیه و تحلیل نمی‌شود. به نظرم یک خلا در نظریه‌پردازی علوم اسلامی انسانی، این است که از مفاهیم عملیاتی غفلت می‌شود. یکی از دلایل عدم ارتباط نظریه با جامعه همین است.

نجات انسان مستعمره در نظریه مقاومت
نویسنده کتاب «تبیین نظریه مقاومت مبتنی بر اندیشه امامین انقلاب اسلامی» در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله اولویت‌های نظریه مقاومت پرداخت و گفت: موضوع مهم در بحث صورت‌بندی نظریه، ساختار معرفتی نظریه است. در این موضوع باید اولویت معرفت‌ شناختی نظریه مشخص شود. اولویت در نظریه مقاومت، معرفت شناسی انسان مستعمره است. انسان مستعمره به معنای انسانی است که هوشمندانه در محاصره قرار گرفته و خود را در بهترین موقعیت زندگی می‌بیند. اندیشه امامین انقلاب می‌گوید اتفاقی که در صدر اسلام رخ داد و عقول جامعه بشری در راه درست قرار گرفت باید در مسیر هدایت انسان امروز قرار گیرد.

وی ادامه داد: بخش دیگری از راهبردهای علمی این کتاب، تعامل اجتماعی و فرهنگی نظریه مقاومت است. سوال این است که چرا این نظریه در ایران رخ داده است؟ پاسخ این است که ظرفیت‌ تمدنی ایران به استخدام این نظریه درآمد. رابطه نظریه مقاومت با فرهنگ بومی رابطه اصلاح‌گری است. این نظریه می‌تواند برای یک فرد غیرمسلمان هم نجات‌بخش باشد. من در این کتاب نظریه مقاومت را با نظریات قبلی مقایسه نکردم، بلکه به لحاظ نظری و ساختاری این نظریه را انسجام بخشیدم تا بتوان آن را با نظریات دیگر مقایسه کرد.

مقاومت به‌مثابه یک مفهوم فرادینی
روح‌الله قادری دیگر سخنران این مراسم ضمن تشکر از مهمانان و برگزارکنندگان برنامه در مقدمه‌ای کوتاه به معرفی نظریه مقاومت پرداخت و گفت: مقاومت یک مفهوم فرادینی، فرمذهبی، فرانژادی و فراقومی است. هیچ مفهومی مثل مقاومت نمی‌تواند فراتاریخی باشد. این گفتمان در تمام جوامع انسانی یک فهم بین اذهانی ایجاد می‌کند. مسئله مهم در مقوله مقاومت این است که مقاومت یک امر درونی است. یعنی تا نتوانیم در درون خود مقاومت ایجاد کنیم، نمی‌توانیم در مقوله سیاسی و اجتماعی این مقاومت را رقم بزنیم. کسی که اعتقاد درونی به مقاومت نداشته باشد نمی‌تواند مباحثی چون اقتصاد مقاومتی یا دیپلماسی نهضتی را قبول کند. بنابراین کسانی که در برابر وسوسه شیطان ضعیف باشند، در برابر ضد مقاومت نمی‌توانند قد علم کنند. کسانی که در مسیر مقاومت قدم و قلم زدند تر‌بیت درونی را تجربه کردند.

وی افزود: ما هشت اصل مسلم درباره مقاومت در قانون اساسی داریم. مقاومت مقطع تلاقی منافع ملی و مصالح اسلامی است. در گفتمان داخلی و خارجی مرز تصنعی بین مقاومت، هر فعالیتی در مسیر مقاومت انجام دهیم، مصالح اسلامی را پوشش می‌دهد. اگر خونی در راه مقاومت ریخته شود، منافع ملی را تقویت می‌کند. تلاش ایران در لبنان فلسطین امریکای لاتین و... در راستای تامین منافع و امنیت ملی بوده است. مقاومت مفهومی متلاقی بین سیاست اعمالی و اعلانی است. نظام جمهوری اسلامی در موضوع مقاومت به هرچه می‌گوید عمل می‌کند و تناقضی ندارد. در جامعه ما دو قطبی کاذبی در سطح نخبگی و اجتماعی داریم. مقاومت دو منطق حکومت‌داری و منطق انقلابی‌گری را به هم گره زده است. در موضوع مک‌فارلین مقاله‌ای نوشته شده است که تعارض بین دو منطق انقلابی‌گری و حکومت‌داری را بررسی می‌کند.

لزوم نیاز به مدیران متعهد به گفتمان مقاومت 
این پژوهشگر حوزه سیاست گفت: ما در نظام اسلامی علاوه‌بر فرمانده مقاومت، به مدیر مقاومت در عرصه سیاست نیاز داریم. به همان میزان به دیپلمات مقاومتی نیاز داریم و مهم‌تر اینکه در حوزه و دانشگاه به استاد مقاومت نیاز داریم. یک ظرفیت جامعه‌پذیری فرادینی در مقاومت وجود دارد که یک زبان جهان‌شمول است.

 

وی افزود: ما ایدئولوژی‌محور بودن سیاست خارجی ایران را قبول نداریم. سیاست خارجی ما مکتبی است. به همان میزان که با شیعیان زیدی هم‌پیمان هستیم، با اهل تسنن و حتی با مسیحیان و چپ‌ها هم متحد هستیم. چون مقاومت این ظرفیت را در جهت مقاومت در برابر نظام سلطه ایجاد کرده تا با هر جریان و دولتی مقابل نظام سلطه مبارزه کند و با ما متحد باشد. این نکته باعث وحشت امریکا شده است. خانم رایس در واشنگتن‌ پست منتشر کرده است که می‌گوید مارکس زمانی طبقه کارگر را تقویت کرد اما امروز انقلاب ایران کاری کرده که مستضعفان را علیه سلطه امریکا بسیج کرده ‌است. مارکس امروز، ایران است. ما به ایران انگ شیعه‌گری نمی‌زنیم، چون با همه از شرق تا غرب همکاری می‌کند.

در ادامه میرچراغ‌خانی درخصوص مصادیق در تبیین و صورت‌بندی نظریه مقاومت گفت: در ساختار معرفتی نظریه مقاومت وقتی انسان مستعمره مطرح می‌شود، فرق نظریه مقاومت و دیگر نظریات خود را نشان می‌دهد. نظام عقلانی حاکم بر دنیا یک نظام اخلاقی درست کرده که آن اخلاق، یک قانون‌مندی ثابت درست کرده است. در این نظام مثلا عقلانی، چیزی که ما آن را جهاد، مقاومت و شهادت می‌دانیم، به تر‌وریست تبیین می‌شود. قرآن می‌گوید اگر شما را از سرزمین‌تان بیرون کردند، مسلمان باید از هم‌کیش خود دفاع کند. فلسطین مثال بارز این موضوع است. چرا امت اسلامی نمی‌تواند به این امر الهی جامه عمل بپوشاند؟ فقط ایران در این موضوع کار می‌کند. چون بقیه کشورها نظام عقلانی و ارزشی غرب را پذیرفته‌اند.

وی ادامه داد: نظریه مقاومت انگشت اتهام را به نظام عقلانی نشانه می‌گیرد. اگر این نظام اصلاح شود، نظام اخلاقی و ارزشی هم اصلاح می‌شود. نظریه مقاومت نظام عقلانی را نشانه گرفته و می‌خواهد بعثت عقول اتفاق افتاد. چون انسان از عبودیت الهی فاصله گرفته و اسیر عبودیت ساختگی شده است. 

تبیین مفاهیم نظری و عملیاتی نظریه مقاومت 
میرچراغ‌خانی دربخش دیگری از سخنان خود درباره تبیین مفاهیم نظری و عملیاتی نظریه مقاومت گفت: ما نمی‌توانیم در مفهوم عدالت اسلامی هرم مفهومی نظریه خود را مطرح و آن را عملیاتی کنیم. من مفاهیم نظری، انضمامی و عملیاتی نظریه مقاومت را تبیین کردم. با تمام اختلافاتی که در غرب وجود دارد، به‌خاطر راهبردهای کلانی که آن‌ها را به خطر اندازد متحد می‌شوند. اما در جهان اسلام با این رویکرد، افغانستان را تکه و پاره کردند. عراق یمن سوریه و... از دیگر نمونه‌های این سیاست هستند. ایران می‌داند وقتی سوریه آسیب ببیند خودش آسیب خواهد دید. ایران با نگاه امت‌محور خواهان آن است که قانونی در کشور اسلامی وضع نشود که منافع امت‌محور را زیر سوال ببرد.

وی افزود: ما یک نظریه گران‌بها داریم که انگ ملی‌گرایی و شیعه‌گری به آن نمی‌چسبد. این نظریه گزاره‌هایی دارد که در هر جای جهان قابل طرح خواهد بود. 

روح‌الله قادری در بخش دیگری از این نشست گفت: من این کتاب را از آن لحاظ که ابهام‌زدایی و رفع اتهام از اینکه مقاومت یک موضوع علمی نیست، موضوع مثبتی می‌دانم. تمام موضوعات این کتاب با یک روش قاعده‌مند تئوریزه شده است. البته حس می‌کنم فصل اول این کتاب جای کار بیشتری دارد و مانند پایان‌نامه ‌طراحی شده است. فصل دوم تا چهارم بسیار علمی طراحی شده است. در رفرنس‌دهی کتاب یک روش درون‌متنی به‌کار گرفته شده است که مقداری در جامعه علمی ما نامتعارف است. هزینه‌های مقاومت و سازش موضوع دیگری است که نویسنده از آن عبور کرده اما جای ساخت و پرداخت بیشتری دارد. مثل سرنوشت قذافی که می‌توانست بیشتر راجع به روش‌های حکومت‌داری آن بحث شود.

وی افزود: بدترین تجربه ما در موضوع سازش سرنوشت عمرالبشیر است. وقتی که این فرد در دامان امریکا گرفتار شد، سودان تجزیه شد. تجربه تلخی که ما در کشور خود داریم، ائتلاف ایران و امریکا برای محو طالبان بود. بعد از این اتفاق بوش ایران را محور شرارت معرفی کرد. رهبری پس از این اتفاق، امریکا را نمک‌نشناس خطاب کرد. جریانی که در دولت وقت بودند نقشه راهی را برای نرمالیزه شدن روابط با بوش تدوین کردند. چیزی که برای مخاطب کتاب قابل توجه است، تسلط و اشراف نویسنده به قرآن، احادیث و ارتباط این نظریه با قرآن است. ما در این کتاب با یک متن روان و عامه‌فهم مواجه هستیم. هم مخاطب خاص و دانشجویان می‌توانند آن را مطالعه کنند، هم افرادی که دل در گرو نظریه مقاومت دارند.

این پژوهشگر علوم سیاسی ادامه داد: پیام این کتاب این است در نظامی که ما زندگی می‌کنیم تحت هیچ شرایطی هیچ بازیگری در هیچ مکانی حق مذاکره، مصالحه و معامله درباره امنیت ملی را ندارد. اگر کشوری بخواهد از حق دفاع مشروع استفاده کند راه آن خودیاری و خودکفایی در حوزه نظامی است.

میرچراغ‌خانی نیز در پایان گفت: یک انگاره ذهنی وجود دارد که مقاومت نظریه‌ای غیرعلمی است. این انگاره باید شکسته شود و متونی را که درباره مقاومت وجود دارد، با تجارب تاریخی آن بررسی کنیم. نظریه مقاومت قابل افتخار است. اساسا کشورهای غربی براساس زور در برابر نظریه مقاومت پیش می‌روند. در شرایط عادلانه نظریه مقاومت در برابر دیگر نظریات بین‌المال، منطقی‌تر است. ما بحث رسانه را باختیم و تحت تاثیر تبلیغات هستیم. در دنیا ایدیولوژیک‌تر‌ از غرب نداریم. باید فرهنگ مطالعه درخصوص نظریه مقاومت را تر‌ویج کنیم.

سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از ۲۰ اردیبهشت آغاز به کار کرده و تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.

پایان پیام/32

منبع: شبستان

کلیدواژه: نظریه مقاومت انسان مستعمره امامین انقلاب بخش دیگری نظام عقلانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۵۴۴۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استان بوشهر خط مقدم محور مقاومت ایران اسلامی است + تصویر

نماینده ولی فقیه در استان بوشهر در همایش روز ملی خلیج فارس گفت: اکنون فرهنگ مقاومت در مردم استان بوشهر نهادینه شده است، استان بوشهر خط مقدم محور مقاومت ایران اسلامی است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بوشهر، همزمان با روز ملی خلیج‌ فارس صبح امروز همایش ویژه‌ای بر روی ناو سردار شهید منجزی در دل خلیج‌ فارس در ساحل بوشهر با حضور فرماندهان نیروهای مسلح، مسئولان و پیشکسوتان 8 سال دفاع مقدس و خبرنگاران داخلی و خارجی برگزار شد.

در این همایش ابتدا سردار حیدر هنریان‌مجرد با گرامیداشت روز ملی خلیج‌ فارس این روز را یادآور رشادت مردم ساحل‌نشین و رزمندگان در بیرون راندن استعمارگران و متجاوزان از سرزمین‌های اشغالی در حاشیه خلیج‌فارس دانست و اظهار داشت: خلیج‌فارس همواره در ادوار مختلف تاریخی حماسه‌های بزرگی به خود دیده است و رزمندگان استان بوشهر نقش مهم و اثرگذاری در حفاظت از خلیج‌فارس داشته‌اند.

وی با اشاره به اینکه تداوم امنیت خلیج‌ فارس در برنامه‌های مهم نیروهای مسلح از جمله نیروی دریایی سپاه قرار دارد، تصریح کرد: نیروی دریایی سپاه با رصد شبانه‌روزی تردد و تحرکات خلیج‌ فارس با هرگونه ناامنی و تعرض برخورد قاطع می‌کند.

فرمانده منطقه دوم نیروی دریایی سپاه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران قدرت برتر در خلیج فارس دارد، گفت: نیروی دریایی سپاه در عرصه امنیت خلیج‌فارس دارای کارنامه درخشان است که در این راستا چند بار هیمنه آمریکایی‌ها توسط رزمندگان نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس شکسته شد و اکنون با اقتدار تحرکات شناور دشمنان در خلیج‌فارس رصد می‌شود.

هنریان‌مجرد، با بیان اینکه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از قدرت دفاعی، تهاجمی و بازدارندگی بالایی برخوردار هستند، گفت: امروز قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران برای تمام جهان مشهود است و دیگر خلیج‌ فارس محل جولان دشمنان و متجاوزان از جمله کشورهای استکبار و استعماری نیست.

نام خلیج فارس نماد وحدت، هویت و همدلی ملت‌ها است

احمد محمدی‌زاده با گرامیداشت روز خلیج‌فارس این روز را یادآور رشادت و قدرت و فداکاری ملت ایران و شکست تاریخی اشغالگران و استعمارگران دانست و بیان کرد: پرتغالی‌های پس از 117 سال تسلط بر سواحل و جزایر ایران در خلیج‌ فارس این منطقه مهم و استراتژیک با شکست ترک کردند.

وی، قدرت اول خلیج‌ فارس را جمهوری اسلامی ایران دانست و بیان کرد: نام خلیج فارس نماد وحدت، هویت و همدلی ملت ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

استاندار بوشهر با بیان اینکه طولانی‌ترین مرز دریایی با خلیج‌ فارس در استان بوشهر است، گفت: رزمندگان استان بوشهر بارها هیمنه متجاوزان آمریکایی و استعمارگران در خلیج فارس شکستند و این آبراه اکنون از امنیت پایدار برخوردار است.

استان بوشهر خط مقدم محور مقاومت ایران اسلامی است

آیت‌الله صفایی‌بوشهری نیز با اشاره به 5 قرن مقاومت مردم استان بوشهر در برابر استعمارگران و متجاوزان به سواحل خلیج‌ فارس خاطرنشان کرد: دشمنان پس از شکست نظامی و تسلط بر خلیج فارس دسیسه تغییر نام آن را مورد توجه قرار دادند تا با اختلاف میان ‌کشورهای حاشیه خلیج‌ فارس به اهداف خود دست یابند.

نماینده ولی فقیه در استان بوشهر اسناد و نقشه‌های بین‌المللی خلیج‌ فارس در جهان را موید نام خلیج‌ فارس دانست و تأکید کرد: خلیج‌ فارس دارای هویت ایرانی است و در تمام محاسبات جغرافیای سیاسی جهان نام خلیج‌ فارس مشهود و ثبت شده است.

امام جمعه بوشهر تحرکات تغییر نام خلیج فارس را استعماری برای تسلط و اختلاف میان کشورهای این منطقه دانست و خاطرنشان کرد: خلیج‌ فارس در عرصه اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و اجتماعی از موقعیت مهم و ممتاز در نظام محاسباتی جهان برخوردار است.

رئیس شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر خلیج‌ فارس را مهمترین مرکز و راه ترانزیت انرژی هیدروکربنی دانست و بیان کرد: خلیج فارس در عرصه زیست بوم دارای ویژگی ممتاز است.

صفایی‌بوشهری تاریخ مقاومت استان بوشهر را برشمرد و گفت: شکوه قابل توجه جبهه مقاومت در سواحل خلیج‌ فارس استان بوشهر شکل گرفته، چراکه پیشینه تاریخ مقاومت این استان به 5 قرن گذشته می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه اکنون فرهنگ مقاومت در مردم استان بوشهر نهادینه شده است، تصریح کرد: استان بوشهر خط مقدم محور مقاومت ایران اسلامی است.

امام جمعه بوشهر با بیان اینکه نیروهای مسلح مستقر در استان بوشهر در اوج آمادگی دفاعی و نظامی قرار دارند تصریح کرد: اگر متجاوزان بخواهند در حوزه خلیج فارس به ایران، تعرض کنند رزمندگان استان بوشهر با قدرت با آنان برخورد می‌کنند.

 

انتهای پیام/190/